Uzun Süreli Endişe, Kronik Stres

Endişe hali içinde olmak, stres altında yaşamak ve beraberinde gelen yetersizlik hissi içinde bulunulan zorlu sürece uyum gerektirir. Uyumlanma sürecinde kişi çeşitli davranışlarla adaptasyon sağlar. Kronik yorgunluk içerisinde olma ve yavaşlama, süregelen endişeli yapıya verilen tepkilerden biridir. Kişinin ilişkilere, etkinliklere ve yeniliklere olan ilgisinde azalma meydana gelir. Yanı sıra, güçsüz ve kontrolsüz hissetme, uyku düzeninde dalgalanmalar, değersiz hissetme hali de beraberinde gelebilen, kişinin günlük hayat akışını olumsuz etkileyen durumlardır.

Kronik kaygı içerisinde yaşayan, strese uzun süreli maruz kalan kişi zamanla hayatındaki alanları daraltma/sadeleştirme eğilimi gösterebilir. Örneğin, yapacağı seçimlerde, alacağı kararlarda keskin sınırlar belirleyebilir. Kişinin rahat hissedeceği, duygularını düzenleyebileceği herhangi bir ortamın oldukça belirli özelliklere sahip olması gerekebilir. Ancak ve ancak yalnız olduğunda ya da belirli insanların varlığında rahatlayabilmek, etrafında belirli nesnelerin kesinlikle bulunması/bulunmaması gerektiği, belli başlı yer, mekan, gün ve hava durumu gibi kriterlerin olması kişinin güvende hissetmesi için elzem olabilir. Bu durum, kişinin hayatını devam ettirirken seçici olmakla benzer dinamikler gösterir. Kriterlerde daralma ve keskinleşme kişinin hayatının çeşitli alanlarına yansıyabilir.

Çocuklarda, gençlerde ve yetişkinlerde arkadaş ve partner seçimine de yansır. Kişi süregelen stres ve endişe verici yaşantılar sebebiyle partner/arkadaş bağlanma figürü olarak atayacağı kişinin keskin kriterlere sahip olmasını bekleyebilir. Her birimiz bazı kriterlere göre çevremizi şekillendiririz ancak buradaki durum koyulan kriterlerin bir partner/arkadaş bağlanma figürü için değişemez ve esneyemez oluşudur. Kriterlerin keskin oluşundaki amaç aslında kişinin yaşayabileceği herhangi bir güvensizlik, stres ve endişe durumuna karşı onu en iyi koruyabilecek kişiyi betimlemektir.

Korunmanın ve güvende hissetmenin ön planda olduğu bu ilişkilenme biçiminde genellikle ihtiyaç ve yerine getirilen işlev ilişkinin duygusal parçalarından daha önemlidir.